Küresel ısınma ve temiz su arzı gibi çevresel sorunların ciddi boyutlara ulaştığı günümüz koşullarında yapılan araştırmalar neticesinde dünyadaki enerji tüketiminin yaklaşık yüzde 40’ının, su tüketiminin ise yaklaşık yüzde 30’unun binalardan kaynaklandığı ortaya konulmuştur. Ayrıca insan hayatının yaklaşık yüzde 90’ı binalarda geçmektedir. Bütün bu sebepler, daha az kaynak tüketen, daha verimli, daha yaşanabilir çevre dostu binalara olan gereksinimi ön plana çıkartmaktadır. Ayrıca çevre dostu binalar tasarlanırken iç mekan hava kalitesi, doğal aydınlatma, sıcaklık ve nem kontrolü, atık yönetimi gibi insan sağlığını doğrudan etkileyen unsurlar planlanmaktadır ve inşaatında kullanılan yöntemler ile son kullanıcıya daha temiz bir ortam bırakılması hedeflenmektedir. Bunun yanı sıra çevre dostu binalarda çalışanların diğer binalardakilere göre daha az hastalandıkları ve çalışma performanslarının daha yüksek olduğu görülmektedir.

Geleneksel yöntemler ile inşa edilen binalar, enerji ve malzemenin %70’ini, suyun %17’sini, ormanların %25’ni tüketirler ve %33 oranında CO2 emisyonunu arttırırlar. Geleneksel binalarda sadece %5 oranında geri dönüşümlü malzeme kullanılmaktadır.

Yeşil Binalar ile; başta enerji ve su tasarrufu olmak üzere, atıkların azaltılması, iç mekan hava kalitesinin artırılması, bina kullanıcısının rahatının ve veriminin artırılması ile çalışanların sağlık giderlerinin azaltılması, düşük işletme ve bakım maliyetleri mümkün olmaktadır. Ortalama olarak Yeşil Binalar, klasik binalara göre %30 civarında daha az enerji tüketirler. Yeşil Binaların su tüketimi de oldukça düşüktür; verimli rezervuarlar ve pisuarlar, lavabo ve duş bataryaları kullanarak %50’ye yakın su tasarrufu sağlanabilmektedir. Yeşil projelerde peyzaj alanlarında çeşitli stratejiler ve uygulamalar izlenerek %50 su tasarrufu kolaylıkla sağlanabilmektedir.

1998 yılından itibaren uygulanmaya başlanan LEED sertifika sistemi, Amerikan Yeşil Binalar Konseyi (USGBC) tarafından geliştirilmiş bir çevre dostu bina sertifikasyon sistemidir. LEED sertifikasyon sistemi güncel standartlar ve uygulamalara göre geliştirilmektedir ve bunu takiben yeni versiyonlar yayımlayarak devreye sokmaktadır. Günümüzde geçerli versiyon olan LEED v4 sertifika sistemi kullanılmaktadır.

LEED sistemi, tasarım sürecinden başlayarak binanın tamamlanmasına kadar devam eden, uzun bir süreçtir. Bu süreçte birden çok disiplini ilgilendiren konulara yer verilmektedir. LEED sisteminin farklı bina tiplerine uygun geliştirilmekte olan kategorileri vardır. Bunlar şöyledir;

> Bina Tasarım ve İnşaatı (Building Design and Construction)

• Yeni Binalar (New Construction)
• Çekirdek ve Kabuk (Core & Shell)
• Okullar (Schools)
• Mağazalar (Retail)
• Hastane ve Klinikler (Healthcare)
• Veri Merkezleri (Data Centres)
• Konaklama Merkezleri (Hospitality)
• Depo ve Dağıtım Merkezleri (Warehouses & Distribution)

> İç Mekanlar (Commercial Interiors)
> Varolan Binalar: Operasyon ve Bakım (Existing Buildings: Operation & Maintenance)
> Müstakil Evler (Homes )
> Mahalleler (Neighbourhood Development )

LEED v4 sistemi binaları aşağıdaki 9 alt başlık altında inceleyip değerlendirir:

1. Entegre Süreç
2. Konum ve Ulaşım
3. Sürdürülebilir Arazi
4. Su Verimliliği
5. Enerji ve Atmosfer
6. Malzemeler ve Kaynaklar
7. İç Mekan Yaşam Kalitesi
8. Yenilikçilik
9. Yerel Önem Sırası

Her bir alt başlığın altında önkoşullar ve kredi tanımları vardır. Öncelikle önkoşullara uygunluk sağlanmalı, sonrasında projenin sürdürülebilir uygulamaları ile uyumlu olan her bir kredinin izin verdiği puanlar hedeflenmelidir. Proje bu alt başlıklarda sağladığı puanlara göre Sertifikalı, Gümüş, Altın veya Platin düzeyinde ödüllendirilir.

Alınan puanların toplamına göre sertifika seviyeleri şöyledir:
Sertifikalı: 40-49 puan
Gümüş: 50-59 puan
Altın: 60-79 puan
Platin: 80-110 puan

Güncel standartlar ve uygulamalara göre geliştirilerek düzenlenmiş ve LEED v4 adıyla yayımlanmış yeni LEED versiyonundaki bu kriterlere uygun olarak tasarlanmış olan Fetih Tekstil, dünyada sayılı projelerden biri olarak, LEED v4 Gold Sertifikası adaylık sürecine girmiştir. Bu kapsamda birçok çevre ve insan dostu özellik proje tasarımına ve inşaatına entegre edilmiştir.

Fetih Tekstil projesi tasarımında ve inşaatında LEED kriterlerine uyum sağlayarak, yapılaşmanın çevreye verdiği olumsuz etkileri azaltmaktadır. Ayrıca kullanılan stratejiler ve sistemler sayesinde binaların operasyonu sırasında oluşacak işletim giderleri azaltılabilecektir. Bina kullanıcılarının konforu arttırılırken, enerji ve su tasarrufu sağlanarak giderler düşürülecektir.

LEED Sistemi kapsamında Fetih Tekstil projesinde uygulanan sürdürülebilir stratejiler ve çözümlerden bazıları şunlardır;

ENTEGRE SÜREÇ

• Su ve Enerji kaynaklarının kullanımına dair proje sorumlularıyla birlikte projenin ilk aşamalarında ön verimlilik analizleri gerçekleştirilmiş ve gerçekleştirilen bu analizlere göre proje tasarımı yönlendirilmiştir.

KONUM VE ULAŞIM

• Proje binası altyapısı kurulmuş bir sanayi bölgesinde inşa edilmektedir. Kullanıcıların ulaşım imkanları için farklı saatlerde birden çok servis imkanı sağlanarak bireysel araç kullanımının azaltılması hedeflenmektedir.

• Çevre dostu elektrikli araçlar için elektrik şarj istasyonları yerleştirilerek ulaşımdan kaynaklanan emisyon salınımını azaltacak teşvikler sağlanmaktadır.

SÜRDÜRÜLEBİLİR ARAZİ

• Bölgeye ısı adası yükü oluşturmayacak çözümler düşünülerek yüzey bitiş malzeme seçimlerinde açık renklere ağırlık verilmiş, yeşil alanlar kullanılmış ve güneş panelleri değerlendirilmiştir. İlaveten seçilen bitkiler bölge toprak yapısına uyumlu, az su tüketen özelliktedir.

• Projede çatı ve diğer sert zemin alanlarından yağmur suyu toplanmaktadır. Ayrıca peyzajda yeşil alan miktarının arttırılması ile ani yağış anında yüzeysel akış suyu miktarı azalacaktır. Böylece gölet oluşumu riski azalacaktır.

SU VERİMLİLİĞİ

• Binada verimli ve konforlu su armatürleri kullanılması ile kullanıcı konforundan ödün vermeden uluslararası standartlarda su verimliliği sağlamaktadır (EPAct standardına göre %30’ dan fazla verim sağlanabilecektir.)

• Projede çatı ve diğer sert zeminlerinden yağmur suyu toplanmakta ve depolanan bu su peyzaj sulamasında kullanılmaktadır. Böylece peyzaj sulamasının şebeke suyuna ihtiyaç duyulmadan sağlanması planlanmaktadır. İlaveten peyzaj sulamasında verimlilik sağlayan damlama sulama sistemi kullanılacaktır.

• Binanın toplam su tüketiminin yanı sıra ana su tüketen sistemler sistem bazında ayrı ölçülebilmektedir. Böylece verimsizlik olması halinde hangi sistemden kaynaklandığı kolaylıkla tespit edilerek gerekli müdahale sağlanabilecektir.

ENERJİ VERİMLİLİĞİ

• Binadaki enerji harcayan tüm sistemler, LEED tarafından belirtilen uluslararası devreye alma ve test prosedürlerine uygun olarak denetlenmiştir. Gerek montaj gerek kullanım esnasında hedeflenen performans kriterlerine uygun olarak çalıştıkları denetlenen sistemler bu sayede hem arzu edilen performans ve konfor seviyesini sağlayacak, hem de gereksiz enerji harcamasını ve dolayısıyla operasyonel maliyeti en aza indirecektir.

• Proje kapsamında kullanılan tüm servis sistemlerinde enerji verimliliğine önem verilmiştir. Aydınlatma armatürleri, ısıtma, soğutma, havalandırma ve aydınlatma – mekanik otomasyon tasarım ve seçimlerinde Amerikan enerji verimliliği standardı (ASHRAE 90.1.2010) gereklilikleri ön planda tutulmuştur. Uluslararası standartlara uygun olarak tasarlanmış bina sistemlerinin enerji sarfiyatları, seçimi yapılan cihazların verimlilikleri üzerinden değerlendirilerek olası verimsizlikler daha tasarım aşamasında belirlenerek düzeltilebilecek ve enerji verimliliğinde optimum çözümler sağlanabilecektir. Bu sayede konfordan ödün vermeden giderler en aza indirebilecektir.

• Binadaki her türlü sistemin enerji sarfiyatları enerji analizörleri, kalorimetreler ve bunlara bağlı bina enerji takip sistemi vasıtasıyla gözlemlenecektir. Bu sayede işletme esnasında oluşabilecek sorunlar ve verimsizlikler anında tespit edilebilecektir.

• Bina çatısına uygulanan PV (Güneş Enerji) sistemleri ile binanın yıllık enerji tüketiminin yaklaşık %10’ undan fazlasının karşılanması öngörülmektedir. Bu uygulama ile binanın şebekeye olan yükü azaltılarak temiz enerji üretimi sağlanacaktır.

MALZEME ve KAYNAKLAR

• Binada kullanılan inşaat malzemelerinde sürdürülebilir ve çevre dostu özellikte olanlar öncelikli olarak tercih edilmiştir.
• Projede kat bazında geri dönüşüm noktaları ve katı atık istasyonları oluşturulmuştur.

• Binanın inşaatı sırasında çıkan atıkların büyük bir kısmı geri dönüşüme ve/veya geri kullanıma gönderilerek atık sahasına giden miktarlar önemli ölçüde azaltılmıştır. Bu kapsamda inşaat sürecinde çıkan tüm evsel atıklar, geri dönüştürülebilir atıklar düzenli olarak takip edilmiştir.

• Proje kapsamında farklı üreticilerden EPD (Çevresel Ürün Beyanı) belgeli malzemeler kullanılmıştır. Bu sayede çevresel ve ekonomik anlamda tercih edilebilir ve üretim sürecinde oluşan çevresel etkilerin izlenebildiği ürünlerin kullanımı öncelik verilmiştir.

• Binanın inşaatında maliyet olarak %20’den fazlası öncü hammadde çıkarım yöntemleriyle elde edilen (geri dönüştürülmüş içerik, yerel içerik, atık geri alma programı vb) ve sürdürülebilirlik sertifikalarına sahip ürünlerden seçilmiştir.

İÇ MEKAN KALİTESİ VE KULLANICI KONFORU

• Bina kullanıcılarının ve içerisinde yaşayacak kişilerin konforu ve sağlığı LEED sisteminin değerlendirdiği ana öğelerdendir. Bu kapsamda binada inşaat esnasında iç mekanlarda uygulanan yapı kimyasalları (boya, astar, yapıştırıcı, macun v.s.) kararları verilirken içeriğindeki VOC (uçucu organik zararlı bileşik) oranlarının uluslararası limitlere uygun olmasına dikkat edilmiştir.

• İç mekanların havalandırması için ASHRAE 62.1.2010 standardına uygun olarak gerekli tasarım kriterleri projeye entegre edilmiştir. Ofis bölümlerine verilen taze hava oranları ASHRAE 62.1.2010 standardının üzerinde tutularak, bina kullanıcılarının sağlıklı ve konforlu bir ortamda yaşamaları öngörülmüştür.

• Şantiye sırasında binanın tamamlanan kısımlarının, kullanılmak üzere depolanan malzemelerin, havalandırma kanallarının korunması ve şantiyenin genel temizliğine yönelik önlemlerin alınması gibi konular süreç boyunca takip edilmiştir ve önlemler sağlanmıştır.

• İç mekan termal konfor tasarımı ASHRAE 55 standardına uygun olarak yapılmıştır. Isıtma ve aydınlatma sistemlerinde bireysel kontrole imkan verilerek hem enerji tasarrufu hem de iç ortam yaşam kalitesinin arttırılması hedeflenmiştir.